کتاب اطلس تاریخی جهان از آغاز تا امروز اثر کالین مک ایودی

تاریخ، دانش گذشته‌هاست. جایگاه آن در مجموعه دانش‌های انسانی به این بستگی دارد که این گذشته، گذشته چیست. آنحا که سخن از گذشته انسان و جامعه انسانی می‌رود، تاریخ بخشی است از دانش‌های اجتماعی، از کاربرد متداول واژه تاریخ، بیشتر همین معنا اراده می‌شود. اما طبیعت نیز همچون انسان دارای گذشته است و تاریخ طبیعت بخشی از مجموعه دانش‌های گوناگونی که طبیعت را پژوهش می‌کنند. شناخت حال و گذشته لازم و ملزوم، کامل کننده و یاری رساننده یکدیگرند. دانستن گذشته به شناخت درست اکنون کمک می‌کند و دریافت درست وضع کنونی به تفسیر درست آنچه در گذشته رخ داده است.