طبقات اجتماعی و تحرک اجتماعی آنها، سلسه مراتب اجتماعی و مفهوم برابری و نابرابری، سلطه و قدرت اجتماعی طبقات و قشرهای مسلط از مباحثی است که از دیرباز در تاریخ ایران مورد توجه بوده است. نوگرایی به ظهور طبقات مدرن کمک کرد. شیوه زندگی نخبگان و قشربندی اقشار مسلط دگرگون شد. طبقه متوسط جدید در ایران امکان ظهور یافت و بورژوازی ایران دورهای از رشد مستمر را از اواخر دهه 1330 خورشیدی تجربه کرد. با این حال قشرهای سنتی انعطافپذیری اقتصادی و فرهنگی قابل توجهی در دوره پهلوی نشان دادند. این امر به رغم آن بود که بازار در اثر محدود شدن روحانیت در دوران رضا شاه ناگزیر متحد سنتی خود را از دست داد و با حاملان آرائ ناسیونالیستی و بورژوا - دموکراتیک برآمده از انقلاب مشروطه پیوند یافت. تعارض میان سنت و مدرنیته که تبلور اجتماعی خود را در قالب طبقات نوین اجتماعی ( کارگران صنعتی و طبقه متوسط جدید) و قشرهای اجتماعی مرتبط با بازار و کسب و کار سنتی به نمایش میگذارد. در محیط استدادی و در عین حال مدرنیستی دولت پهلوی منشأ ایجاد کشاکشهایی در سطح جامعه و سیاست شد که سرانجام به انقلاب 1357 خورشیدی انجامید.